Kind en Gezin heeft gisteren het Plaspoort gelanceerd. Het basisidee vind ik goed. Samenwerken met alle ‘instanties’ die betrokken zijn bij het kind, om de zindelijkheidsweg te vergemakkelijken. Daar kan geen mens tegen zijn. Maar de uitvoering en communicatie hebben me serieus op mijn paard gezet. En een dag later zit ik er nog steeds op.

De bedoeling is om peuters tijdig zindelijk te maken. Met ‘tijdig’ wordt de arbitraire leeftijd van 2,5 jaar bedoeld, het moment waarop ze naar school gaan. Het is voor kleuterleiders namelijk niet doenbaar om de hele dag pis en kak van 25 (of meer) kleuters op te kuisen. Volledig terecht.

Ik steun de kleuterleiders. Het is inderdaad niet te doen om 25 (of meer) peuters/kleuters in bedwang te houden als er om de haverklap eentje met een natte broek zit. Maar ik vind het wel onredelijk om zindelijkheid te eisen voor een kind naar school gaat. Iemand weigeren omdat de blaascommunicatie nog niet mee is, dat is pure discriminatie. Ik ben dus niet akkoord om schoolrijpheid te koppelen aan blaasrijpheid. Want het schoentje knelt volgens mij ergens anders, niet in de broek.

Tot de leeftijd van 30 maanden is er een wettelijke norm van maximum 8 kinderen per aanwezige begeleider in de kinderopvang. Is het kind echter 30 maanden EN 1 DAG, vervallen deze normen volledig. Vanaf dan is het toegestaan om hen in een overvolle klas te stoppen met één begeleider. Compleet absurd. Zelfs als de hele klas zindelijk zou zijn en zelf zijn poep kan afvegen. Wat trouwens onmogelijk is, want een kind van 30 maanden is motorisch zelfs niet in staat om dat zelf te doen. Ik zie op dat punt ook maar een minimaal verschil tussen poepjes moeten afvegen of er ook nog een pampertje bij aandoen. Beide zijn veel werk, teveel voor twee handen.

Het punt is: er is ondersteuning nodig. Als de klassen zo groot zijn, is er gewoon extra zorg nodig. Dat is pure wiskunde. Daarvoor hoef je geen schuldgevoel bij ouders te leggen, die nog maar eens verweten worden te lui te zijn om hun kind zindelijk te maken.

(Sidenote: op vaste tijden gaan plassen en klassikaal een grote boodschap leggen, lijkt me bijzonder handig. Helaas ook behoorlijk schadelijk. Ik heb op mijn 35ste nog steeds problemen met spijsvertering en heb al plastraining moeten volgen. De kiem daarvan is mogelijks al heel vroeg gelegd, ergens in (of naast) een potje)

“Maar 40 jaar geleden gingen de kinderen wel zindelijk naar school”, hoor ik u denken. Dat klopt, ik vind het zelfs bijna logisch. Tijden waren anders, kleuterklassen ook. Het was toen bijvoorbeeld nog niet compleet ondenkbaar om één van beide ouders volledig thuis te laten zijn om te zorgen. Je weet wel, dat concept waar veel mensen (ooit kind geweest) op lange termijn wel beter van zouden worden, maar dat helaas geen economische waarde heeft. Want zorgen voor de kinderen én dus niet op de arbeidsmarkt zitten, kost alleen maar geld (ipv dat het iets opbrengt). Op de korte termijn toch. Maar de korte termijn is de plek waar we helaas al ettelijke legislaturen in vast zitten.

Vijftien weken nadat je een kind op de wereld hebt gezegd, word je weer op de werkvloer verwacht. (Ik weet dat er systemen bestaan om dat een beetje te verlengen. Maar de economie blijft er steeds aan voorbij gaan dat we in se een zoogdier zijn. Maar dat is allemaal nog een andere discussie)

Het echte zindelijkheidsschoentje knelt volgens mij dus vooral in de kleuterklas, die veel te vol zit. Uiteraard kan je er van zoveel kinderen geen pis en kak bijnemen als kleuterleider, maar dat betekent niet dat je als Kind en Gezin de schuld alweer bij de luie ouders van vandaag moet leggen. Of nog erger, de druk bij de kinderen die nog geen rijpe blaas en sluitspier hebben. (Het kan trouwens echt gevaarlijk zijn om het te forceren, met blijvende schade tot gevolg)

Met het plaspoort is het de bedoeling om het potje al vanaf anderhalf jaar aan te bieden. Dan heb je toch een jaar de tijd om je kind zindelijk te maken. Dan moet je wel een heel slechte ouder zijn als het tegen die tijd niet lukt. Toch?

Het houdt eigenlijk weinig steek om hier mijn twee eigen ervaringen tegenover te plaatsen, want daar is absoluut geen wetenschappelijke achtergrond voor. Maar ik doe het bij wijze van anekdote toch even kort.

Kind 1 was absoluut niet zindelijk toen hij naar school ging. Ik voelde me daar verschrikkelijk slecht over, maar gelukkig wachtte een fantastische juf die gewoon zei “Chill. Komt goed.” Het was trouwens niet dat we niet voldoende geoefend hadden, wel integendeel. Er was gewoon geen klik. Die kwam precies drie maanden later. Van de ene op de andere dag ging de pamper uit, dag en nacht. Het kind was mee en droog. Al gebeurden er nog heel veel plasongelukjes, echt heel veel. Ik ben dankbaar dat mijn kind daarom niet berispt werd, maar gewoon verschoond. Met liefde.

Kind 2 was semi-zindelijk toen hij naar school ging. Voor pipi al een tijdje droog (op eigen aangeven), voor de grote boodschap een ramp. Ik bezorgde zijn juf daarom in de eerste week al een halve breakdown, maar een week later konden we er goed om lachen. Hij was ook ’s nachts direct droog voor pipi, maar heeft om het cru te zeggen nog tot zes maanden daarna elke keer in zijn broek gekakt. Elke keer. Het potje was altijd een constante aanwezige in onze badkamer, voor pipi ging hij er op een dag zelf opzitten en deed zijn ding. Hij was toen ongeveer twee jaar. (Bij de oudste net zo, maar die snapte het concept echt niet) Pas een jaar later volgde ook de communicatie met de sluitspier. Zelden een pipi accident, maar echt heel veel kak opgekuist.

Ik pleit dus niet voor nog wat extra druk op de schouders van jonge ouders. Want een kind wordt zindelijk wanneer het daar klaar voor is, niet wanneer de arbitraire schoolbel voor het eerst luidt.

Ik pleit ook voor meer ondersteuning in de kleuterklas. Zodat juffen en meesters kunnen doen waarvoor ze zijn opgeleid, ondersteund door kinderverzorgers die voor dat andere deel zijn opgeleid. (Werd er daarvoor gisteren niet gestaakt onder andere?)

Ik pleit ervoor om het kind vooral niet nog wat extra druk op te leggen. Ze/we MOETEN al zoveel. We lijden daar massaal onder (ik neem hier even een veel te korte bocht naar de hoge burn-outcijfers), maar leren er blijkbaar niet uit.

Ik vind het redelijk schandalig dat Kind en Gezin – dat vorige week nog adviseerde om zeker niet voor de leeftijd van twee jaar met potjestraining te beginnen – nu toetert om er vanaf 18 maanden de zweep op te leggen. Ik werd echt woest toen ik het item zag in het nieuws. (Misschien en zelfs waarschijnlijk niet bedoeld door Kind en Gezin, maar ze missen serieus wat krediet. Te veel pijnlijke verhalen.)

Maar ik wil natuurlijk gewoon te veel. Dat is de ziekte van mijn generatie, wij willen het allemaal. Ik wil alleen echt niet dat ‘bovenaf’ zich bemoeit met de zindelijkheid van mijn kind.

Shit zeg. (Pun intended)